Endometriose kan oncomfortabel zijn op de goede dagen en ronduit pijnlijk en onuitstaanbaar op de minder goede dagen. Zeker op de minder goede dagen kan goed voor jezelf zorgen een behoorlijke opgave zijn. Ontdek welke voedingsmiddelen passen in het endometriose dieet en hoe je met andere voeding je klachten kan verlichten.
Ontstekingsremmend voedsel werkt om endometriose symptomen te verlichten
Ik ken het maar al te goed: je hebt toch al pijn, je bent chagrijnig en boos op jezelf en de hele wereld omdat je ziek bent. Altijd. Hoe vaak je de wens ook uitgesproken hebt: endometriose laat je niet met rust. Wat maakt die pizza dan uit? Of die bak chocolade ijs? Het kan toch niet erger worden dan dit. Of?
Dat heb ik zo vaak gedacht ‘het kan toch niet erger worden’. Daarbij was ik vergeten dat wanneer het niet erger kan worden, het wél beter kan worden. Ik geloofde niet dat het kon. Ik had al te vaak van artsen te horen gekregen dat ze me niet verder konden helpen en dat ik er ‘maar mee moesten leren leven’. Ik had geen idee dat het redelijk eenvoudig was om mijn pijnklachten te verminderen..
Achteraf gezien vind ik het jammer dat ik dit niet veel eerder wist. Ik had me al zolang veel beter kunnen voelen. Maar ik ben dankbaar dat ik het nu wel weet, mijn endometriose zoveel mogelijk de kop in kan drukken.
En ik ben blij dat ik het ook aan jou kan vertellen, want ik gun je minder pijn! Gezond eten kost even wat moeite, maar je hebt snel resultaat. Daarom kan ik het iedereen met endometriose aanraden om deze (kleine) aanpassingen te doen in hun dieet! Hierbij de belangrijkste punten in de endometriose dieet lijst:
Eten wat je beter kan laten staan
“Wat mag je niet eten bij endometriose?” is een veelgestelde vraag. Een lastige vraag want iedereen is anders en we kunnen andere klachten ervaren dan anderen. Gelukkig zijn er wel een aantal overeenkomsten.
Nummer 1: Suiker
Met stip op nummer 1. Door het eten van suiker stijgt onze bloedsuikerspiegel (te sterk). Insuline is het hormoon wat je bloedsuikerspiegel weer omlaag moet krijgen. Veel insuline in je bloed ontregelt je andere hormonen. Je cortisol (stresshormoon) neemt toe, terwijl je progesteron (wat vrouwen met endometriose juist nodig hebben) daalt. Bovendien bevorderd suiker de chronische ontstekingen in het lichaam. Do I need to say more?
Veel mensen zijn aardig verslaafd aan suiker. Als je het gewend bent veel te eten, zal je lichaam er moeite mee hebben ineens zonder te moeten. Toch wil ik het je op het hart drukken suiker te gaan vermijden: sinds ik suiker vermijd voel ik me zoveel beter. En als ik nu een taartje eet, weet ik weer hoe beroerd ik vroeger was.
Echt waar, suiker vermijden is het beste en snelste wat je voor jezelf kan doen.
Hoe zit het dan met fruit? In fruit zit suiker, dat klopt, maar zit ook vol goede stofjes. Eet daarom niet meer dan twee porties fruit per dag.
Helaas zit suiker in bijna alle pakjes en zakjes die je in de supermarkt kan krijgen. Ik probeerde laatst een pastasaus te vinden zonder suiker: missie gefaald. (Dus kocht ik een passata en voegde zelf de kruiden toe). Probeer daarom met zoveel mogelijk verse en natuurlijke ingrediënten te koken.
Tip: Als je moeite heb met suiker minderen, gebruik dan natuurlijke suiker. Zoals honing, ahornsiroop, rozijnen etc. Ja ze bestaan merendeels uit suiker, maar bevatten nog iets aan vitamines en mineralen. Zo kan je wellicht makkelijker je suikerinname afbouwen. Gebruik deze producten met mate.
Nummer 2: Gluten
Wist je dat meer dan 90% van de vrouwen met endometriose volgens onderzoek, maag- of darmproblemen hebben?
Het nadeel van gluten is dat ze de darmwand kunnen irriteren. Gluten zijn eiwitten die je vindt in granen. Gluten zijn door de jaren erg veranderd, de gluten die we nu eten zijn niet dezelfde gluten die we dertig jaar geleden aten. Bovendien eten we er veel meer van: brood bij ontbijt, lunch en pasta als avondeten is niet ongewoon.
Je darmen spelen een belangrijke rol bij je algehele gezondheid. Een goede darmflora zorgt een goede vertering, zodat je optimale voedingsstoffen zoals vitamines en mineralen kan opnemen, aanmaken van antilichamen tegen ziekteverwekkers, afbreken en verwijderen van toxische stoffen en zelf aanmaken van vitamines (en nog veel meer).
Uit onderzoek bleek dat bij 75% van de vrouwen die een jaar lang glutenvrij aten, hun endometriose klachten significant afnamen. Bij de andere 25% was geen verandering, maar ook geen verergering van de klachten. Hieruit blijkt dus dat veel vrouwen baat hebben bij een glutenvrij dieet. En voor mij genoeg reden om het hier te vermelden!
Ga alsjeblieft niet de glutenvrije sectie van de supermarkt plunderen, er zitten zoveel toevoegingen bij dat het het glutenvrij eten (bijna) niet waard is.
Tip: Boekweit, rijst, quinoa, amaranth, teff en haver is glutenvrij. Je kan ook bakken met amandel, kastanje of kokosmeel. Of eet meer eiwitten om een vol gevoel te krijgen zonder brood te eten. Opties genoeg!
Nummer 3: Zuivel
In zuivel zit lactose, dat wist je waarschijnlijk wel. Wist je ook dat lactose een vorm van suiker is? Net als fructose in fruit? Het nuttigen van zuivel verhoogd je bloedsuikerspiegel. En als het goed is, heb je net geleerd dat dat niet voordelig is voor je hormoonhuishouding.
Om zuivel te kunnen verteren heb je het enzym lactase nodig. Hoe ouder je wordt, hoe minder lactase je aanmaakt. Dit is een natuurlijk proces, want als baby en kind heb je nog moedermelk nodig om te groeien. Een deel van de (voornamelijk) van mensen van Noord-Europese komaf, hebben een DNA-mutatie: ze zijn lactosepersistent hun hele leven. Ze blijven dus zelfs na hun jeugd lactase aanmaken. Maar lang niet alle mensen hebben het enzym lactase in hun darmen: het resultaat is dat je zuivel niet goed kan verwerken en het gaat gisten: je krijgt last van je darmen.
Er zit ook caseïne in zuivel. Caseïne zorgt ervoor dat er een soort slijmlaag in de maag en darmen achterblijft. (Heb je wel eens melk gedronken terwijl je verkouden was, dan herken je dit wel). Deze slijmlaag zorgt ervoor dat belangrijke voedingsstoffen minder goed worden opgenomen in het lichaam. Caseïne is ook lastig te verteren en dat kost je dus extra energie. (Die je vast wel voor iets anders kan gebruiken).
Tip: echte zuivelvervangers zijn er niet. Je kan wel vegan melk gebruiken, let op dat er geen toegevoegde vitamines bij zitten (die doen niks). Ook kokosmelk kan niet iedereen goed tegen. Het is een zoektocht voor iedereen naar wat werkt en anders te gaan eten..
Nummer 4: Koffie
Koffie stimuleert het lichaam om het stresshormoon cortisol aan te maken. Wanneer je 200 mg koffie drinkt, schiet je cortisol spiegel binnen een uur met dertig procent omhoog. Cortisol veroorzaakt verstoringen bij je andere hormonen. Stress gaat altijd voor alle andere dingen (je hebt stress: er is gevaar of een probleem en dat heeft altijd voorrang).
Endometriose gaat gepaard met oestrogeendominantie. Dat betekent automatisch dat er een tekort aan progesteron is. Cortisol wordt uit progesteron gemaakt, wat onze progesteron levels nog meer doet zakken.
Vooral als je veel stress ervaart of slaapproblemen hebt, laat dan de koffie maar even staan. In deze blog kan je meer lezen over cortisol en slaap.
Tip: als je veel koffie drinkt en niet in één keer kan stoppen: drink koffie alleen in de ochtend en niet op een lege maag. Zo beperk je de cortisol toename een beetje.
Nummer 5: Omega 6
Je hoeft maar een pakje of zakje in de supermarkt op te pakken en het zit erin: omega 6. Omega 6 is een meervoudig onverzadigd vetzuur wat voornamelijk in zonnebloemolie, frituurolie, maisolie, soja-olie, koolzaadolie, arachide en palmolie zijn een paar voorbeelden. Je vindt ze in producten als margarine, mayonaise, taart, gebak, pindakaas, rode pesto, kroepoek, zonnebloempitten, chips en alles wat gefrituurd is.
Een klein beetje omega 6 is niet erg, we hebben het nodig. Helaas zit er zoveel omega 6 in allerlei producten tegenwoordig, dat 90% van de bevolking er een teveel van heeft. Het voedingscentrum adviseert voor mannen maximaal 6 gram en vrouwen maximaal 4 gram omega 6 vetzuren per dag. Ter illustratie:
- één eetlepel zonnebloem olie = 5,7 gram
- 1 snee pindakaas (20gr) = 2,6 gram
- 1 eetlepel mayonaise (5gr) = 1,3 gram
Dat gaat hard he?
Daarnaast gaat het bij omega 6 ook om de balans met omega 3. Deze was in 1850 nog 1:1 (evenveel omega 3 als omega 6). Nu is de verhouding omega 6 veel hoger. 15:1 of zelfs hoger komt veel voor. Omega 3 is ontstekingsremmend, ontzettend belangrijk voor mensen met endometriose. Bovendien gaat het laaggradige ontstekingen tegen, dé oorzaak van vele welvaartsziektes.
Tip: laat zoveel mogelijk pakjes en zakjes in de supermarkt staan. Beperk gefrituurd voedsel tot een echte minimum. Bak met een goede olijfolie (extra-vergine en in een donkere glazen fles).
In dit blog heb ik het ook even over omega 3 en omega 6 (in teunisbloemolie), als je graag nog even verder wilt lezen.
Nummer 6: Alcohol
Hier ga ik niet heel lang over uitweiden: alcohol is slecht voor je. Okay iets genuanceerder: je lever moet alcohol afbreken. Daar dit een gif is voor je lever zal het altijd voorrang geven aan die taak. Het gif moet zo snel mogelijk je lichaam uit. Je lever komt dan minder toe aan het afbreken en omzetten van hormonen.
Alcohol zorgt er ook voor dat de hoeveelheid oestrogeen in de lichaam stijgt en testosteron daalt. Met één glas wijn stijgt de hoeveelheid oestrogeen in je lichaam met 30% in de komende 24 uur.
Alcohol bevat ook nog eens veel suiker.
Case closed.
Tip: Beperk je alcohol inname. Je doet het voor je gezondheid, daarbij maakt het niet uit wat anderen ervan denken.
Nog een reden waarom je zuivel, gluten en suiker beter kunt laten staan
In zuivel, gluten, suiker (en soja) zitten exorfines. Exorfines gaan op de plek van endorfines zitten. Misschien heb je wel eens van endorfines gehoord? Die staan bekend als het ‘geluksstofje van je lichaam’. Endorfines zijn neurotransmitters die pijnverlagend werken en stimuleren een geluksgevoel. Ze remmen ook de aanmaak van het stresshormoon cortisol.
Wanneer je veel voedsel met exorfines eet, wordt het in je lichaam een soort oneerlijke stoelendans. De exorfines houden alle stoelen bezet, zodat de endorfines niet kunnen gaan zitten. Hoe minder exorfines je eet, hoe meer de endorfines kunnen dansen!
Wat heb je liever in je lichaam? Exorfines of endorfines?
Wat ga jij doen?
Ga je all-in of ga je in stappen toewerken naar een gezondere voeding? Of ben je misschien al super gezond bezig? Heb je endometriose dieet ervaringen? Laat ze hieronder achter, ik hoor ze graag.
Of nog meer lezen over ontstekingsremmend voedsel? Lees hier verder.
Bronnen gebruikt voor deze blog
Onderzoek maag- en darmproblemen bij endometriose:
https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1479-828X.2009.01030.x
Onderzoek naar effect glutenvrij dieet op endometriose klachten: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23334113/
2 Comments
Bedankt voor de tips. Endometriose was een van de redenen om mijn baarmoeder te verwijderen. Echter zit deze nog wel op mijn darmen. Ik moet echt opletten dat ik mijn buikspieren niet te veel overbelast want dan heb ik gedurende een paar dagen flinke pijnscheuten in mijn buik.
Graag gedaan hoor. Kunnen ze er niet bij om het weg te halen? Bij zit het ook achter mijn baarmoeder en konden ze niet weghalen. Volg je nu een bepaald dieet?